صبا کریمی/

نشست «سیاست گذاری سینمایی در عصر جهانی شدن» با حضور مجید شاه حسینی، مدرس دانشگاه و تحلیلگر سینما، داگلاس فالسون، تهیه کننده و کارگردان ایرلندی، اینس گیل، کارگردان و تهیه کننده پرتغالی و محمدحسین فرج نژاد، کارشناس مطالعات سینمای دینی در حاشیه سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر در دانشکده صدا و سیما برگزار شد.

*مردم در این زمینه از سینماگران پیشگام‌تر هستند

شاه حسینی در ابتدای سخنان خود سینمای آخر الزمانی را در چندین گونه مختلف توصیف کرد و گفت: آخرالزمان طبیعی، تکنولوژی، علمی و تخیلی، اسطوره‌ای و دینی گونه هایی هستند که در سینمای جهان به آن‌ها پرداخته می‌شود و سینمای ما در اکنون به سر می‌برد در حالی که آخرالزمان در اطراف ما در حال رخ دادن است. نمادهای آخرالزمانی را می‌توانیم در هژمونی آمریکا در منطقه، راهپیمایی اربعین و حتی حوادث طبیعی ببینیم و البته واکنش مردم هم در مقابل این‌ها آخرالزمانی است، همچون موکب‌های اربعین و همراهی آن‌ها در حادثه سیل اخیر با آسیب دیدگان. بنابراین به تصور من مردم در این زمینه از سینماگران پیشگام‌تر و با این مفاهیم آشناتر هستند.

وی در ادامه افزود: باید درباره مفاهیم مهمی همچون اربعین فیلم ساخته شود و برای رسیدن به چنین اتفاق مهمی نیازمند توجه و درایت مدیران هستیم. متأسفانه بخش خصوصی ظرفیت پرداختن به این مضامین را چه به لحاظ تأمین منابع مالی و انگیزه‌های کافی ندارد و مدیران سینمایی باید وارد این عرصه شوند. سال‌های نخست انقلاب قرار بود سینمای ایران به سینمای تراز انقلاب تبدیل شود اما متأسفانه با بد طرح کردن مسئله و گره زدن سینمای آخرالزمانی با سواری که با اسب سفیدش می‌آید، فیلمسازان از اینکه به این سمت بروند، پرهیز می‌کردند.

*این حوزه مطالبه گری ویژه‌ای می‌خواهد

این مدرس سینما در ادامه خاطرنشان کرد: اگرچه اوایل انقلاب سینما با نیتی خیرخواهانه شکل گرفت اما افرادی هم بودند که اجازه نمی‌دانند از سینمای دینی صحبت شود، در حالی که این وظیفه سینماگر دینی است که به مخاطبش نشان دهد دنیای فردا بهتر از امروز است. با وجود اینکه الگوهای قرآنی بسیاری برای ساخت این گونه فیلم‌ها وجود دارد اما متأسفانه استفاده از آن‌ها برای فیلمساز به تابو تبدیل شده است. مسیحیت با بهره گیری از انجیل فیلم می‌سازد و پای آن هم می‌ایستد. من قویاً به سینماگران توصیه می‌کنم از گلایه کردن به تکنسین‌های سینما هراس نداشته باشند و نظرشان را مطرح کنند. واقعیت این است که این حوزه مطالبه گری ویژه‌ای می‌خواهد که باید به آن توجه کرد.

شاه حسینی در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد: امروز ما از ضعف‌های بسیاری در سینما رنج می‌بریم. متأسفانه شرایطی بر سینما حاکم شده که حتی رده‌های سنی پخش فیلم هم رعایت نمی‌شود و آنچه مهم است گیشه سینماست. فراموش نکنیم که راه رسیدن به سینمای آخرالزمانی، سینمای دینی است و سینمای دینی محترم شمردن حقوق معنوی مخاطبان است. سینماگری که فیلم دینی نمی‌سازد نباید ادعا کند دغدغه‌های مردم برایش مهم است و از آن فیلم می‌سازد.

داگلاس فالسون در ادامه این نشست تأکید کرد: به نظرم فیلم‌های آخرالزمانی اروپایی بیشتر درونی و آثار هالیوودی اکشن و بیرونی هستند. معتقدم ساخت آثار اکشن سهل‌تر از بیان مفاهیم انتزاعی است. در حالی که نمایش این موضوعات در اروپا متفاوت‌تر است. در کشورهای اروپایی اگر فیلمسازی فیلم خوبی بسازد و از او در جشنواره‌های بین المللی تجلیل شود راهی هالیوود می‌شود تا فرصت‌های بهتری بیابد، در حالی که کشورها باید از سرمایه‌های هنری خود محافظت کنند.

وی در ادامه افزود: من از طرفداران سینمای ایران هستم و تصور می‌کنم روحانیون می‌توانند فیلم بسازند؛ چرا که مفاهیم معنوی با فیلم بهتر مطرح می‌شود و قابل انتقال است.

اینس گیل نیز در بخش دیگری از این نشست اظهار کرد: اگرچه آثار آخرالزمانی بسیار جذاب هستند اما مشکلی که در سینمای هالیوود وجود دارد، استفاده بیش از حد از جلوه‌های ویژه است، در حالی که نگاه عمیق در آثار آن‌ها وجود ندارد و صرفاً با فریفتن چشم، مخاطب را مجذوب می‌کنند. به نظرم آثار قابل توجه آخرالزمانی لزوماً فیلم هایی نیستند که مستقیماً کتب مقدس را به تصویر درآورده‌اند.

در بخش دیگری از این نشست فرج نژاد نیز عنوان کرد: سه جریان بزرگ در سینمای آمریکا وجود دارد. سکولار به عنوان جریان اصلی در آمریکا، لیبرال با سردمداری یهودیان و مسیحیان و سینمای دینی یهودی و مسیحی که اصلی‌ترین گرایشات جریان سوم هستند. سینمای آمریکا مسیحی متولد شد اما این یهودیان بودند که هالیوود را تأسیس کردند. به همین دلیل است که امروز در سینمای هالیوود معاد به بهشت زمینی، آخرالزمان به آخرالزمین و خداگرایی به حلول خدا در انسان و انسان به ابزار لذت تبدیل شده است.